بذر بسیار کمیاب ارکیده فالانوپسیس صورتی (orchid Phalaenopsis)

مقدمه ای بر ارکیده‎ شاپرکی

فالانوپسیس که تحت عنوان ارکیده‌ی شاپرکی شناخته می‌شود و باغبانان آن را با نام کوتاه‌شده‌ی فال صدا می‌زنند، گیاهی از سرده‌ی ارکیده است که تقریباً دارای 60 گونه می‌باشد. فالانوپسیس یکی از محبوب‌ترین ارکیده‌هایی هست که در بازار موجود بوده و با توجه به توسعه‌ی بسیاری از هیبریدهای مصنوعی بدست آمده است. این گیاه به صورت بومی در چین، تایوان، شبه‌قاره‌ی هند، آسیای جنوب شرق (تایلند، فیلیپین، مالزی، اندونزی و غیره)، گینه‌ی نو، مجمع‌الجزایر بیسمارک و کوئینزلند یافت می‌شود.

---

توصیف

نام کلی این سرده از لغتی بونانی گرفته شده و احتمالاً به سرده‌ی فالانا اشاره می‌کند که کارل لینوس آن را به گروهی از شاپرک‌ها نسبت داده است؛ گل‌های برخی از این گونه‌ها مشابه با پروانه‌های در حین پرواز هستند. به همین دلیل، گاهی اوقات از این گونه تحت عنوان ارکیده‌ی شاپرکی نیز یاد می‌شود.
آن‌ها بومی آسیای جنوب شرقی از رشته‌کوه هیمالیا تا جزایر پولیلو، پالاوان و زامبوانگا دل نورته در دل جزیره‌ی میندانائو (کشور فیلیپین) و شمال قاره‌ی استرالیا می‌باشند. حتی جزیره‌ای به نام ارکید در تایوان موجود است که بر اساس همین سرده نام‌گذاری شده است. اطلاعات اخیر در مورد زیست‌بوم و اکولوژی این گیاه در طبیعت موجود نیست، چون در دهه‌های اخیر، تحقیقات میدانی کمتری انجام گرفته است.
بسیاری از آن‌ها گیاهان سایه‌ایِ اپی‌فتیک (هوایی) هستند و تعدادی از آن‌ها نیز لیتوفیت هستند (روی سنگ رشد می‌کنند). در طبیعت وحشی، برخی از گونه‌ها در زیر شاخ‌وبرگ انبوه جنگل‌های مرطوب و دارای ارتفاع پایین رشد می‌کنند و از نور مستقیم خورشید در امان می‌مانند؛ سایرین در محیط‌های خنک یا محیط‌هایی که به صورت فصلی خشک هستند، رشد می‌کنند. این گونه‌ها به صورت مجزا با زیست‌بوم مربوطه‌شان انطباق پیدا کرده‌اند.
فالانوپسیس نه سودوبالب (شبه‌پیاز) و نه ریزوم ندارد و شکل رشدکردنش به صورت تک‌پا (مونوپودیال) است: یک ساقه‌ی در حال رشد می‌تواند در هر سال، یک یا دو برگ قطور، گوشتی و سهموی در طرفین و از بالای ساقه ایجاد کند که به همان میزان نیز برگ‌های قدیمی پایین‌تر از روی ساقه جدا می‌شوند. اگر یک فالانوپسیس خیلی سالم باشد، می‌تواند ده برگ یا بیشتر داشته باشد. گل‌آذین به صورت خوشه‌ای از میان برگ‌ها و در روی ساقه پدیدار می‌شود. آن‌ها طی چند هفته رشد کرده و به نهایت شکوه خود می‌رسند. اگر فالانوپسیس در خانه نگه داشته شود، می‌تواند به مدت 2 الی 3 ماه گل را نگه دارد و سپس برای حفظ انرژی در زمینه‌ی تولدید برگ‌ها و غنچه‌های جدید و همچنین توسعه‌ی ریشه، از شر گل قدیمی خلاص می‌شود.
دسته‌بندی
این سرده به دو گروه عمده تقسیم می‌شود:
گروهی از گونه‌ها که دارای گل‌آذین بلند و شاخه‌شاخه (تا ارتفاع 1 متر) هستند که دارای گل‌های تقریباً گرد با رنگ‌های سفید یا قرمز می‌باشند.
گروهی از گونه‌ها که دارای ساقه‌ی کوتاه و با میزان گردی کمتر هستند و گل‌های مومی با رنگ‌های متنوع‌تر دارند.

---

پرورش فالانوپسیس

فالانوپسیس در میان محبوب‌ترین گیاهان ارکیده قرار دارد که به صورت گلدانی فروخته می‌شود، زیرا تکثیر و گل‌دهی آن در شرایط مصنوعی به سادگی صورت می‌گیرد. آن‌ها در میان اولین ارکیده‌های استوایی قرار می‌گیرند که در کلکسیون‌های ویکتوریایی قرار گرفتند. از زمان ظهور هیبرید چهاربرگی فالانوپسیس دوریس، پرورششان بسیار ساده شده و با مراقبت‌های معمول و ایجاد شرایط متناسب با زیست‌بومشان، در خانه گل می‌دهند. تولید تجاری آن‌ها برای فروش در بازار تبدیل به یک صنعت شده است.
در طبیعت، گونه‌های فالانوپسیس معمولاً در دماهای گرم یافت می‌شوند و در محدوده‌ی دمایی 20 الی 35 درجه رشد می‌کنند. اما می‌توانند خودشان را با محدوده‌ی زیست‌بوم انسانی بعنی دمای 15 الی 30 درجه نیز منطبق کنند؛ در دمای زیر 18 درجه اگر به آن‌ها آب زیادی بدهید، منجر به پوسیدن ریشه می‌شود. فالانوپسیس نیاز به رطوبت بالا (60-70 درصد) و نور پایین بین 12 هزار تا 20 هزار لوکس دارد. ارکیده‌های فالانوپسیس می‌توانند خود را با رطوبت پایین‌تری که در اکثر خانه‌ها موجود است، منطبق کنند. آن‌ها معمولاً نسبت به سایر گونه‌های ارکیده جان‌سخت‌تر هستند و به همین دلیل در میان کسانی که برای اولین بار اقدام به پرورش ارکیده می‌کنند، محبوب هستند.
لبه‌های گل معمولاً از زیر هر برگ شروع به رشد می‌کنند. اولین نشانه، ظهور شیء دستکش‌مانند و سبز کمرنگی است که از زیر بافت برگ سر بیرون می‌آورد. در طی 3 ماه، این لبه‌ی بیرون‌آمده طولانی‌تر شده و غنچه‌های تپلی از آن شکوفه خواهند زد.
منبع: wikipedia

---

راهنمای کاشت و تکثیر بذر ارکیده فالانوپسیس

در ابتدا لازم است این مسله را عرض کنم که بذرهای این گیاه یکی از ریزترین بذرها در بین تمام گلها میباشد که با مقادیر جزیی این بذر را نمیتوان با چشم مسلح (بینایی انسان)تشخیص داد بذرها بسیار ریز میباشد.برای تکثیر این بذر میتوان روی پوسته نارگیلی که قارچ کشی کرده باشید نیاز دارید برای خرید قارچ کش میتوانید از خود سایت بذرکو با شماره داخل سایت تماس بگیرید تا برای شما همراه با بذر ارسال شود.همچنین حتما به آب مقطر نیز احتیاج خواهید داشت تا ضریب درصدی جوانه زنی بذر به درصد بالایی ارتقا دهیم

نمونه عکسی که در زیر مشاهده میکنید دوعدد کپسول خریداری شده فروشگاه بذرکو می باشد (ارکیده فالانوپسیس) می باشد اگر به عکسها دقت کنید در کنار کپسول مقادیر بسیار زیادی گرده زرد رنگ قرار دارد که شاید حدود 10 هزار عدد باید که همان بذرهای ارکیده فالانوپسیس می باشد



طریقه کاشت:ابتدا بستر خود را آماده کنید همانطور که عرض کردم چون این گیاه در تنه درختان زندگی میند بهترین بستر پوسته نارگیل میباشد یا اینکه کوکوپیت تهیه نمایید برای خرید کوکوپیت نیز میتوانید از سایت بذرکو سفارش دهید.بستر را قارچ کشی نموده برای قارچ کش کردن بستر میتوانید از قارچ کش مانکوزب یا قارچ کش کاربندازیوم استفاده نمایید .یستر را به مدت 5 دقیقه درون آب (قارچ کش قرار دارد) قرار دهید دقت نمایید فرمول محاسبه ترکیب قارچ کش به نسبت 2 به 1لیترآب می باشد.سپس خارج کنید و صبر کنید خشک شود
مرحله بعد: بسته بذرها را باز نمایید و صبر نمایید این صبر کردن به این دلیل است که داخل نایلون تعریق میکند و بذرها نیز ریز بوده و به دیواره نایلون چسبیده و باید صبر کنید کمی خشک شود سپس بذرها را روی بستر بپاشید و بستر را با آب مقطر توسط اسپری مه پاشی کنید و روی آن را با کیسه شفاف مثل نایلون فریزر (مشمبا فریزر)خوب بپوشانید و در جایی گرم قرار دهید و هر چند روز یکبار چک کنید تا رطوبت وجود داشته باشد.مدت زمان حدودی در بستر آزمایشگاه حدود 2 ماه ونیم الی 3 ماه و نیم می باشد