روش تولید کمپوست یک فرآیند زمانبر با تکیه بر تأمین شرایطی خاصی است که می تواند عملیات پوسش را به درستی به سرانجام رساند. همان طور که از نام پوسش بر می آید، این انتظار وجود دارد که در روش تولید کمپوست یک جریان تمام و کمال از پوسیده شدن پسماند های گیاه را شاهد باشیم
پوسش نباتی، رمز و رازی در روش تولید کمپوست
گیاهان را در خاک می کارند و این خاک در اصل همه چیز گیاه برای رشد و نمو می باشد. اگر چه گیاه همراه با عمل فتوسنتز است که می تواند ترکیبات آلی را از محیط گرفته و به نوعی باعث گسترش خود باشد؛ اما بهره مندی از عملیات فتوسنتز نمی تواند ترکیبات معدنی گیاه را تامین سازد. گیاه ریشه هایش را در خاک می دواند تا جدا از تامین آب برای تداوم حیات خود، همراه با ترکیبات معدنی موجود در خاک، ماهیت غنی خود را خلق سازد. در این بین خاک فقیر هرگز نمی تواند گیاهی غنی پرورش دهد. خاک های سنگلاخی، ماسه ای و یا بیابانی از جمله خاک های فقیر محسوب می شوند. خاک غنی همراه با مرگ گیاهان شکل می گیرد. اگر در یک جنگل قدمی زده باشید، می توانید شاهد یک تعادل پایدار میان مرگ و زندگی در گیاهان باشید. تعادلی طبیعی از یک نوع روش تولید کمپوست که خاک را غنی و گیاهان جوان را شاداب می کند؛ اما در دنیای کشاورزی این تعادل دستخوش تغییراتی است. گیاه مرده بر سطح زمین می ماند تا بر اثر فرسایش در خاک آمیخته گشته و آن را غنی سازد. خاک زمین های کشاورزی را اگر می خواهید همچنان قوی بماند، نیاز به تقویت دارند. آنها را به همراه استفاده از انواع کود های حیوانی تا شیمیایی می توان تقویت نمود؛ اما یقیناً بهترین ایده در تقویت خاک کشاورزی رسیدن به ماهیت طبیعی آن است. یعنی استفاده از کمپوست. در این مقاله می خواهیم به روش تولید کمپوست اشاره ای کامل داشته باشیم.
پوسش نباتی، رمز و رازی در روش تولید کمپوست
کمپوست چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
کمپوست نوعی تقویت کننده خاک است که در اثر پوسش و یا تجزیه بقایای گیاهی حاصل می شود. البته در روش تولید کمپوست ها در نگاه مدرن امروزی دیگر منتظر پوسیده شدن بقایای گیاهان جنگلی نمی مانند. هر ترکیبی که بتواند اثراتی از گیاه داشته باشد، می تواند در روش تولید کمپوست به کار آید. مانند بقایای گیاهی، حیوانی، زباله های شهری مانده از خوراک و حتی لجن فاضلاب های انسانی و حیوانی می توانند در روش تولید کمپوست مورد استفاده قرار گیرند؛ اما چگونه و چرا مفید هستند؟
در اصل رسیدن به روش تولید کمپوست، رسیدن به همان تعادل مطرح شده در ابتدای مقاله است. گیاه کهنسالی که در اثر گذشت زمان خواهد مرد و بقایای آن در طی یک دوره پوسش تبدیل به خاکی غنی به جهت رشد گیاهان جوان می باشد. مثلاً بسیار دیده اید که بر تنه پوسیده درختان افتاده در جنگل ها، نهال هایی جوان و سرزنده رشد کرده اند.
اگر بتوان این حلقه طبیعی در غنی سازی خاک را به نوعی همراه با زمین های کشاورزی نمود، در واقع توانسته ایم یک ماجرای کاملاً طبیعی و عاری از هر گونه آسیب برای انسان و یا طبیعت و حتی خاک را خلق کرده باشیم؛ اما اگر بخواهیم بنشینیم و ببینیم که چطور گیاهان مرده در اثر گذشت زمانی طولانی همراه با روش تولید کمپوست خاک را غنی می کنند، باید به اندازه صبر و حوصله جنگل های کهنسال، عمری دراز را انتظار بکشیم. چرا که فرآیند غنی شدن خاک از گیاهان مرده گاها چندین دهه زمان نیاز دارد. پس باید این حلقه طبیعی را با سرعت بیشتری به انجام رسانید. سرعتی که همراه با روش تولید کمپوست شده است. در روش تولید کمپوست، شاهد ایجاد عملیات های مصنوعی به جهت خلق یک نوع تجزیه بی هوازی هستیم. عملیات هایی که به سرعت مسیر تبدیل گیاهان به مواد غنی برای خاک را به انجام می رسانند.
ما برای بهبود عملیات های کشاورزی، تقویت خاک در دنیای باغبانی، رشد سریع گل های گلخانه ای و هر اتفاق دیگری که در ماجرا های کشاورزی وجود دارد، نیاز به کمپوست داریم. چرا که کمپوست یک ترکیب آلی و غنی از ترکیبات معدنی مانند منیزیم و فسفات است. مادامیکه هیچ گونه آسیب جدی برای محیط زیست ندارد. از کود گیاهی حتی با اهدافی مانند آفت کشی های طبیعی در خاک نیز استفاده می شود و می توان از این ماده در تقویت خاک به حد کمال استفاده نمود. استفاده از کمپوست در خاک با هدف تقویت خاک می تواند جدا از امکان تامین شرایط مطلوب برای رشد گیاه باعث آن باشد که خاک قدرت بیشتری در نگهداری از آب داشته باشد، قدرت باروری خاک را افزایش دهد و مدت زمان بیشتری به نسبت انواع دیگر کود ها فضای مطلوب کشت گیاهان را تامین سازد.
کود گیاهی تقویت کننده خاک
- روش تولید کمپوست
روش تولید کمپوست یک فرآیند زمانبر با تکیه بر تأمین شرایطی خاصی است که می تواند عملیات پوسش را به درستی به سرانجام رساند. همان طور که از نام پوسش بر می آید، این انتظار وجود دارد که در روش تولید کمپوست یک جریان تمام و کمال از پوسیده شدن پسماند های گیاه را شاهد باشیم. از این رو در روش تولید کمپوست، مواد اولیه را به طور کامل از انواع ترکیبات گیاهی و یا چیز هایی وابسته به آن انتخاب می کنند.
پسماند های گیاهی مانند انواع شاخ و برگ و کاه، پسماند های حیوانی مانند ترکیبات غذایی مانده از ضایعات گوشتی، زائدات آشپزخانه ای اعم از پوست میوه ها، میوه های غیر قابل مصرف، سبزیجات بلا استفاده، پوست تخم مرغ و البته خاک اره می توانند در فهرست مهمترین عناصر اولیه در خلق کود گیاهی باشند. البته در روش تولید کمپوست غالباً از ترکیباتی که مستعد جذب حشرات موذی هستند استفاده نمی شود. چرا که این حشرات جدا از آنکه می توانند در خاک بمانند، بر اثر کشته شدن و ماندن در بطن کمپوست قادر هستند که PH خاک را جا به جا کرده و تا حدودی آن را اسیدی سازند.
- رطوبت، اصل مقدماتی در روش تولید کمپوست
ترکیبات اولیه در روش تولید کمپوست از هر چیزی که انتخاب شود، باید برای تکمیل عملیات پوسش در مجاورت رطوبت مطلوب قرار گیرند. در غیر این صورت یا خشک شده و یا از بین می روند. رطوبت مطلوب در روش تولید کمپوست بین ۴۰ تا ۶۰ درصد می باشد.
- ایجاد جریان هوا و تکمیل روش تولید کمپوست
هوای راکد هرگز به روش تولید کمپوست، با کیفیت مطلوب نخواهد انجامید. عملیات پوسش برای تکمیل مطلوب، نیاز به تامین مطلوبی از اکسیژن دارند. این مهم همراه با وجود یک جریان نسبی از هوا تامین خواهد شد. البته میزان شدت در جریان هوا بسته به نوع کود گیاهی متفاوت خواهد شد.
- دما و تاثیر آن در روش تولید کمپوست
فرایند پوسش، یک عملیات تحت تأثیر عوامل گوناگون است. مانند دما که باید به نوعی شرایط مطلوب پوسش را در اندازه های نگه دارد که این پوسش منجر به خشک شدن و یا فساد ضایعات گیاهی نباشد. البته انتخاب دما در شرایط گوناگون برای روش تولید کمپوست های مختلف مقدار های متعددی خواهد داشت. بسته به نوع کمپوستی که باید در مسیر تولید شما قرار گیرد، مقدار دما را انتخاب خواهید کرد.
- سطح PH محیط، شرط اصلی در رسیدن به روش تولید کمپوست عالی
یکی از فاکتور های مهم در رسیدن به کود گیاهی مطلوب، نگهداشتن سطح PH کمپوست در مقداری که می تواند برای پرورش گیاهان مفید باشد است. کمپوست با PH های بالا و یا کم در خاک باعث ایجاد شرایط اسیدی و بازی قوی در خاک می شود. شرایطی که گاهاً مانع از رشد مطلوب گیاه خواهد شد.
این سطح PH مطلوب درکمپوست در مواقع تشکیل آن همراه با ابتدای امر در روش تولید کمپوست حاصل خواهد شد. غالباً بهتر است تا سطح PH کمپوست را در میان اعداد ۷ تا ۹ در نظر داشته باشید تا در نهایت از محصول مطلوب در امور جاری بسیاری از فرآیند های کشاورزی بهره مند شوید.
سطح PH محیط، شرط اصلی در رسیدن به روش تولید کمپوست
- دقت در نسبت کربن به نیتروژن، اصلی ترین فاکتور تعیین کننده در روش تولید کمپوست
گیاهان برای رشد مطلوب نیاز دارند تا در خاکی غنی از نیتروژن باشند؛ اما غلظت نیتروژن غالباً در اکثر خاک ها در حد و اندازه ای است که می توان خاک را فقیر از آن دانست. کمپوست ها از جمله کود های مطلوبی هستند که می توانند سطح نیتروژن خاک را بالا ببرند. البته این سطح باید در مقداری باشد که در زمان بهره برداری باعث زیاد شدن سطح نیتروژن خاک نشود. غالباً سطح مطلوب کربن به نیتروژن در روش تولید کمپوست به نسبت ۳۰ به ۱ در نظر گرفته می شود. رسیدن به این نسبت در روش تولید کمپوست یک مهارت مختصر را می طلبد. اینکه چه نوع از ضایعات گیاهی و حتی انسانی را در کنار یکدیگر وارد روش تولید کمپوست سازیم تا در نهایت بتوانیم کمپوستی با سطح کربن به نیتروژن مطلوب را داشته باشیم.
مثلاً ضایعات گیاهی با رنگ های قهوه ای مانند خاک اره و یا کاه و شاید برخی از چوب ها دارای درصد بالایی از کربن هستند. از این رو باید آنها را همراه با دیگر ضایعات گیاهی مانند برگ ها، چمن ها و… که از درصد کربن کمتری برخوردار هستند، همراه ساخته تا در نهایت در روش تولید کمپوست بتوانیم سطح مطلوب از کربن به نیتروژن را حاصل آوریم.
روش تولید کمپوست در همراهی پررنگ میکرو ارگانیسم ها
ضایعات گیاهی تنها زمانی تبدیل به کود گیاهی خواهند شد که ترکیبات عالی آنها شکسته شده و کمپوست مطلوب برای رشد گیاهان حاصل آید. به طور ساده باید گفت که گیاه را دوباره تبدیل به خاک کرد. این کار از عهده میکروارگانیسم ها بر می آید. تامین شرایط مطلوبی مانند دما، رطوبت، نور، سطح PH و… تنها می توانند شرایط مطلوب برای تکمیل عملیات میکروارگانیسم ها را فراهم آورند. در واقع این میکروارگانیسم ها هستند که می توانند عملیات تجزیه ضایعات گیاهی و تبدیل آنها به کود گیاهی که نوعی خاک غنی است را به انجام رسانند.
مراد از میکروارگانیسم ها در تعریف فوق، همان موجودات کوچک و میکروسکوپی هستند که در صورت تأمین شرایط مطلوب زیستی می توانند هر گونه ترکیب از مواد آلی را تجزیه نموده و آن را به عناصر ابتدایی تشکیل آن برگردانند. این میکروارگانیسم ها شامل انواع باکتری ها و قارچ ها می باشند. در اصل آن چیزی که می تواند روش تولید کمپوست را تکمیل سازد و یا سرعت اجرای آن را بهبود ببخشد، همین جامعه فعال اما ناپیدای میکروارگانیسم ها می باشد.
گاها دیده می شود که فرآیند تولید کمپوست در اثر پوسش ضایعات گیاهی بسیار کند و در پاره ای از موارد غیرممکن می شود. دلیل این امر در ضعف سیستم ایجاد شده از میکروارگانیسم های فعال است. از این رو غالباً در روش تولید کمپوست شاهد تزریق باکتری ها و یا قارچ های مفید در حین اجرای پوسش هستیم.
یکی دیگر از اعضای بسیار فعال در این ماجرا می تواند کرم خاکی باشد. اگر چه نمی توان کرم خاکی را در جمع میکروارگانیسم ها قرار داد؛ اما این موجود بی آزار پای تولید کمپوست که در میان باشد، تبدیل به یک قهرمان برای تسریع پیدا کردن پوسش خواهد شد.
کرم خاکی مادامیکه می تواند با خوردن ضایعات گیاهی و مواد آلی موجود در آنها باعث خلق کمپوست شود، می تواند تونل هایی عمیق در سرتاسر ترکیب مقدماتی کمپوست ایجاد کند. تونل هایی که از نقش پر رنگی در مقدار قابل توجهی از هوارسانی برای تسریع فرایند تولید کمپوست برخوردار هستند.
روش تولید کمپوست در ابعاد صنعتی
روش تولید کمپوست در همراهی پررنگ میکرو ارگانیسم ها
اصولا روش تولید کمپوست از طریق خاک چال صورت خواهد گرفت. خاک چال ها از گونه های متداولی در دفع زباله ها هستند. البته می توان این دفع زباله را با هدف تولید کمپوست همراه کرد. برای چنین هدفی غالباً کارخانجاتی که می توانند کمپوست های باکیفیتی را تولید کنند، راه اندازی می کنند. این کارخانه ها از محوطه های بزرگ با هدف ایجاد خاک چال هایی برای دفع ضایعات گیاهی بهره مند هستند. در این خاک چال ها تمام شرایط زیستی میکروارگانیسم ها از دما و رطوبت و نور در دقت مطلوبی رعایت خواهد شد.
البته بسته به نوع کود گیاهی که با هدف تولید آن کارخانه را راه اندازی می کنند، نوع پسماند گیاهی و شرایط زیست میکروارگانیسم ها را در نظر خواهند گرفت. در نهایت همراه با روش تولید کمپوست می توان به انواع کمپوست های حاصل از پسماند های شهری، کمپوست های سبز، ورمی کمپوست و کمپوست قارچ خوراکی اشاره نمود. کمپوست هایی که هر کدام در شرایط خاصی و با اهداف متعددی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
https://en.wikipedia.org/wiki/Compost
۱ دیدگاه
مقاله کمپوست رابادقت مطالعه کردم.
بسیارمفید بود.تشکربسیارزیادازنویسنده.
برای اولین بارمیخوام چاله کمپوست بکنم.
حداقل ابعادآن که صرفه اقتصادی داشته باشد چقدراست؟