خیساندن بذر در آب معمولی یا آب گرم

خیساندن بذر در آب قبل از کشت عملی است متداول و اغلب کشاورزان برای کاشت بذر انواع سبزیجات و گیاهان صیفی و سایر گیاهان زینیتی از این روش استفاده می کنند.مدت خیساندن بذر در آب بسته به سختی پوست بذر و درجه حرارت آب متفاوت است.مدت آن معمولا در آب سرد تا ۱۲ ساعت تا یک هفته بوده و بذرهای خیلی مقاوم را حتی تا ۱۲ روز هم می توان ئر آب نیم گرم قرار داد مانند بذر اختر.برای بذوری از قبیل لوبیا، نخود فرنگی و خربزه و هندوانه و خیار در ۀب معمولی ۲۴ ساعت کافی می باشد.
لازم است در اینجا متذکر شویم که عواملی که تاکنون در مورد بذر شرح داده شد مربوط به عوامل محیطی بود که در ان کاشته می شود ولی یک عامل بسیار مهم دیگر نیز وجود دارد که در سبز شدن بذر کاملا موثر می باشد و آن عامل قوه نامیه و قدرت حیات بذر و گیاه حاصله از آن می باشد.یعنی عاملی که حداقل و حداکثری نمیتوان برای آن قائل شد، دانه قادر به سبز شدن هست یا نیست و در صورت دوم اگر تمام شرایط گرما، رطوبت، عمق کاشت به هبترین وجه روی زمین جمع باشد گیاه جدیدی نخواهیم داشت، یعنی بذر نخواهد شد.

عامل قوه نامیه مربوط به شرایط ساختمان داخلی بذر و طرز تکوین آن می باشد که بحث در این موضوع از محدوده سایت بذرکو خارج است و فقط به ذکر عواملی که در قوه نامیه و قدرت سبز شدن بذر و سلامتی و قوی بودن گیاهی که از این بذر بعمل می آید اکتفا کنیم. این عوامل عبارتند از:
۱-شرایط نمو و زندگانی نباتی که تولید بذر می نماید:یعنی در زمینهای ضعبف اغلب بذرها مواد ذخیره کافی ندارند و در نتیجه بذر آنها نمیتوانند در موقع سبز شدن تولید گیاه قوی نمایند.علاوه بر این رطوبت، حرارت و روشنائی نیز در تهیه بذر قوی و مرغوب دخالت دارد و هوای خشک و معتدل بهترین شرایط برای تهیه بذر سالم و قوی می باشد.

۲-رسیده بوده بذر:رسیده بودن تمام محصولات دو نوع می باشد یکی رسیدن فیزیولوژیکی و دیگیری تجارتی برای اینکه بذری تولید گیاهی قوی نماید باید حتما دوره نمو طبیعی خود را روی پایه مادری طی و تکمیل کند.(رسیدن فیزیولوژیکی)

۳-سن بذر:موضوع مهم دیگر در قوه نامیه، سن بذر است برخی نباتات را میتوان بلافاصله بعد از جمع آوری کشت نمود مانند بذر درخت قهوه و بذر بعضی از نباتات دائمی که دانه آنها دارای مقداری روغن می باشد.بعضی دیگر از انواع بذرها را باید حتما یک سال پس از جمع آوری کشت نمود تا سبز شود مانند انواع کاج و سرو و غیره .
بعضی بذور قوه نامیه خود را فقط یک سال حفظ می کنند مانند پیاز معمولی یا خوراکی و ذرت در صورتی که بعضی از بذور تا ۱۰ سال می توانند قوه نامیه خود را حفظ کنند مانند بذر خیار، غلات و کرفس
بطور کلی دروه ای که بذر نباتات پس از جمع آوری باید بماند تا بتوان آنها را کاشت دوره رسیدن تکمیلی می نامند یعنی دوره ای که بذر رسیدن فیزیولوژیکی خود را تکمیل کرده و قابل سبز شدن می گردد .

۴-طرز نگاهداری بذر: طرز نگاهداری بذر نیز در حفظ قوه نامیه بسیار موثر است و بهترین شرایط درجه حرارت کم بدون یخبندان و هوای خشک می باشد .پاره ای از نباتات را از روشنائی نیز باید حفظ کرد.از اغب بذوری که درنواحی گرم و مرطوب در مجاورت هوا نگاهداشته می شوند پس از یک سال قوه نامیه خود را از دست می دهند 
هسته هلو باید یک دوره تکمیلی سه ماهه را بگذراند و برای نگهداری به محل خنک احتیاج دارد بادام و زرآلو را بهتر است پس از جدا کردن بطور مطبق در ماسه مرطوب نگهداری شوند تا در اول بهار قابل کاشت گردند .

منبع:دکتر جمشید حکمتی