معرفی و مشخصات گل گندم

این گیاه از گیاهان دارویی یک یا دوساله‌است که دارای ساقه منشعب و به ارتفاع ۲۵ تا ۸۰ سانتیمتر است. ساقه این گیاه سبز مایل به سفید است، گل‌های این گیاه اغلب آبی پر رنگ هستند. بیشتر در مزارع گندم و غلات می‌روید و به همین علت به گل گندم معروف است.

گل گندم – قنطوریون                        asteracees .(compositae) centaurea   l

مشخصات گیاه شناسی:

از میان تمام گونه های گل گندم که به طور خودرو در دنیای قدیم می روید چهار گونه زیر در باغبانی مورد توجه می باشد.

۱-c. cyanus  l. چند ساله با ساقه افراشته و منشعب بوده کلاپرک آن شباهت زیادی به گل گندمی که علف هرز مزارع گندم است دارداما از نظر قطر گل دو برابر آن است. بزرگی آن مربوط به تغییرات و رشد فوق العاده گلچه مرکزی است. رنگ بنفش آن بیشتر مورد توجه است و کولتوارهای با گلهای سفید ،زرد،قرمز نیز کشت می شوند.

۲- (c.suaveolens یا c.odorata hor) c.moschata  بومی آسیای صغیر است. این گیاه انشعابات زیادی دارد و ارتفاع آن به ۷۰ -۸۰ سانتیمتر می رسد. گلهلی آن بسیار معطر بوده،در روی ساقه های محکم طویل قرار می گیرند. گلها قطر برابر ۷-۵ سانتیمتر دارند. کلاپرک ها دارای گلچه های سفید،زرد، صورتی، بنفش روشن تا تیره و ارغوانی هستند.م


۳- گونه c. dealbata بومی ایران و قفقاز می باشد. چند ساله به ارتفاع یک متری می رسد. ساقه ساده به ندرت منشعب، کلاپرک آن صورتی با قسمت مرکزی سفید یا صورتی رنگ می باشد.


۴-گونه c. montana این گونه خودرو، و مخصوص نواحی کوهستانی و مرتفع است که در حدود ۵۰ سانتیمتر ارتفاع دارد. شاخه ایست با برگهای کم و مستطیلی، سر نیزه ای و کرکدار می باشد کلا پرک ارغوانی که گلچه های مرکزی بسیار کوچک دارد. 
-گونه c. cyanus و گونه دیگر به نام c. moschata در نتیجه اصلاحی که در گل گندمهای مزارع گندم به عمل آورده اند به دست آمده که خیلی پر گل تر و کاسبرگ گلهای آن پهن تر است.


گل گندم c. candidissima از گیاهان دایمی است ولی آن را جزء گیاهان یکساله می کارند چون همان سال اول مورد استفاده می باشد.

نحوه کاشت و ازدیاد :

گل گندم از طریق بذر تکثیر می یابد. بذر آن را در بهار مستقیما در محل اصلی به فاصله ۴۰-۴۵ سانتیمتر بر حسب گونه می کارند. بذرها پس از ۱۵ روز سبز می شوند. بذرها نباید خیلی عمیق کاشته شوند، جابه جایی آنها فقط موقعی که اندازه آنها ۸-۱۰ سانتیمتر است صورت گیرد. در بعضی گونه ها تکثیر از طریق تقسیم بوته نیز صورت می گیرد.


خاک:گل گندم در خاک های متفاوتی که اندازه کافی مواد آهکی داشته باشد به خوبی رشد می کند. نقاط گرم و آفتاب گیر را ترجیح می دهد. آبیاری آنها هر روز یکبار در تابستان باید انجام شود. برای آنکه گلدهی بیشتر شود باید کلاپرکهای پژمرده را از گیاه جدا کرد.


کاربرد : گل گندم را اغلب به عنوان گل بریده استفاده می کنند. برای این منظور بهتر است آنها را قبل از باز شدن کامل گل بچینند. در این صورت ۵-۹ روز در آب با طراوت باقی می ماند.
اصولا دوره گلدهی c. cyanus کوتاه است. گل گندم در حاشیه باغچه همراه با گلهای دیگر نیز مورد کاشت قرار می گیرد. چون دوره گلدهی کوتاهی دارند. این گیاه نیز از نظر طبی مورد توجه بوده و از آن استفاده می شود. ولی امروزه مورد مصرفی ندارد. به هر صورت از شاخه های گلدار گل گندم  (30 گرم در یک لیتر) جوشانده ای برای تقویت تهیه می کنند که کمی هم ملین می باشد. تنتور آن نیز خاصیت ملی دارد.