تامین منابع غذایی و یا وابستگی های دیگر به گیاهان، ذهن انسان امروزی را بر آن داشته تا به نوعی بتواند این موجودات مفید را در تمام ایام سال کنار خود نگه دارد. برای این منظور گلخانه ها را اختراع کردند و حالا که سال ها از ایجاد اولین گلخانه ها می گذرد، می توانید شاهد انواع گلخانه باشید
انواع گلخانه در مقام آشنایی، از خانگی تا صنعتی
گیاهان نقش پررنگی در زندگی انسان ها دارند، نقشی از خوراکی ها تا زیبایی ها. این گره خوردن آنها با زندگی جاری انسانی است که اهمیت حضور دائمی آنها را ضروری می داند. اگر چه در ماهیت و طبیعت جهان نمی توان در برخی از ایام سال از نعمت بسیاری از گیاهان برخوردار شد؛ اما تامین منابع غذایی و یا وابستگی های دیگر به گیاهان، ذهن انسان امروزی را بر آن داشته تا به نوعی بتواند این موجودات مفید را در تمام ایام سال کنار خود نگه دارد. برای این منظور گلخانه ها را اختراع کردند و حالا که سال ها از ایجاد اولین گلخانه ها می گذرد، می توانید شاهد انواع گلخانه باشید. گلخانه هایی برای داشتن گل های زیبای خانگی تا کشت صنعتی میوه ها در فضا های تحت کنترل. این مقاله نگرشی است به جهت آشنایی با انواع گلخانه ها. البته این نگرش را همراه با تعریف کلی از مفهوم گلخانه خانگی تا صنعتی آغاز می کنیم.
گلخانه چگونه فضایی است؟
همه می دانیم که رشد گیاهان وابسته در تامین مطلوب سه عنصر گرما، نور و رطوبت است. اگر چه هر گیاهی به نسبت خاص خود از این سه عنصر بهره مند می باشد؛ اما در نهایت برای بقای خود نیازمند است تا از آن تعادل مطلوب بهره مند باشد. در فضا های باز مانند مزارع و یا حیاط خانه ها هرگز نمی توان این تعادل را به طور دائمی و در تمام ایام سال برقرار نمود. این تعادل در نور، گرما و رطوبت را از طریق فضا هایی با نام گلخانه خانگی تا صنعتی تامین می کنند.
در انواع گلخانه ها شرایط زیست گیاهان با در نظر گرفتن نوع گیاه، تحت کنترل دائمی قرار دارد. برای این منظور محیط انواع گلخانه ها به شکلی است که بتواند از فضای خارج مجزا باشد. درحالیکه می تواند عنصر نور را به حد مطلوب در محیط داخل خود بگستراند و از سوی دیگر شرایط تهویه مناسبی را برقرار سازد. به این ترتیب می توان همراه با خلق انواع گلخانه ها به راحتی با برقراری تعادل میان نور، دما و رطوبت هر گیاهی را در هر فصل از سال در بهترین شکل آن داشت.
از شما دعوت می کنیم مقاله نکاتی در مورد خرید گیاهان و گلها و حمل آنها تا منزل راهم مطالعه کنید
بررسی مقدمات در ساخت انواع گلخانه ها
به صرف خلق یک فضای محصور که قرار است شرایط زیستی گیاه در آن تحت کنترل قرار گیرد، انواع گلخانه خلق نمی شود. ساخت گلخانه مقدماتی دارد، الزاماتی را طلب می کند و در نهایت باید با توجه به اهداف نهایی از ساخت این فضا، نوع، سایز و امکانات آن را تدوین نمود. در بررسی مقدماتی ساخت انواع گلخانه بهتر است به نکات زیر توجه ویژه داشته باشید.
محل استقرار گلخانه چگونه است: اینکه گلخانه صنعتی را در کدام محل و با چه آب و هوایی دایر می کنید، می تواند برگ برنده شما در تولید محصولات کشاورزی باشد. اصولاً می توان در هر مکانی با هر آب و هوایی انواع گلخانه را دایر کرد؛ اما بهتر است این گلخانه ها با هدف کشت محصولات بومی آن آب و هوا دایر شده باشند. در غیر این صورت با هدف کشت گیاهان غیر بومی در یک آب و هوای خیلی سرد و یا خیلی گرم مجبور به صرف هزینه های هنگفت در سرمایش و گرمایش گلخانه صنعتی خواهید شد. از سوی دیگر بهتر است انواع گلخانه را در زمین های مسطح دایر کنید. این نکته در تاسیس گلخانه های صنعتی با ابعاد بسیار بزرگ اهمیت خودش را نشان می دهد. مکان تاسیس انواع گلخانه صنعتی باید قابلیت دسترسی آسانی داشته باشد، بتواند از منابع ارزان آبی بهره مند شود، شرایط توسعه در آینده را داشته باشد و از همه مهمتر جایی نباشد که نتوان برای انجام امور جاری در آن کارگری را استخدام نمود.
از شما دعوت می کنیم مقاله جالب نکاتی درمورد کاشت گیاهان در باغچه منزل را هم مطالعه کنید
مقدمات در ساخت انواع گلخانه ها
گلخانه خانگی یا صنعتی قرار است چه شکلی ساخته شود: همه گلخانه ها را اصولا همراه با یک نگرش مشترک در ساخت تهیه می کنند. نگرشی که متوجه نصب تیرک هایی با فاصله های حدود ۳ متر از هم بوده، به گونه ای که سقفی روشن این تیرک ها را به هم می رساند. پیرامون انواع گلخانه ها را غالباً همراه با دیواره ای به ارتفاع ۶۰ الی ۹۰ سانتیمتری می کنند. بر سقف و یا دیواره های انواع گلخانه نیز هواکش هایی به جهت برقراری شرایط تهویه قرار می دهند. این ساختار می تواند شالوده تمام گلخانه ها را در بر گیرد؛ اما این شالوده با در نظر داشتن شرایطی و یا نوع گیاه می تواند متغیر شود، مواردی مانند:
موارد لازم در گلخانه:
- نوع پوشش شفاف گلخانه: که سابق بر این از شیشه استفاده می شد. خطرات ناشی از شکسته شدن شیشه باعث شده است تا در انواع گلخانه های امروزی شاهد بکارگیری از پلاستیک های شفاف به جهت عبور نور باشیم.
- ساخت بستر های گلخانه ای: که در انواع گلخانه ها می تواند شرایط متنوعی داشته باشد. مراد از بستر های گلخانه ای، فضا هایی هستند که اندکی بالاتر از زمین کف گلخانه صنعتی می سازند تا محل کشت گیاهان بوده و از فضا هایی مانند راهرو ها متمایز گردند. این بستر ها در انواع گلخانه ها با اهداف متنوع از پرورش گیاهان متفاوت می باشند.
- چیدمان راهرو ها در گلخانه ها: راهرو ها با هدف دسترسی به گیاهان در حین پرورش تا برداشت دایر می شوند. این راهرو ها باید با توجه به انواع گلخانه تا نوع گیاه کشت شده در آن تنظیم شوند.
- شرایط تهویه مطبوع: اینکه هواکش ها به چه تعداد و در چه فضا هایی نصب شوند نیز از موارد مهمی است که باید در نگاه کارشناسی شده ای مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
- محل قرارگیری اتاقک کار گلخانه: هر گلخانه ای نیاز به این اتاقک دارد. فضایی که در آن ابزار های باغبانی تا الزامات دیگر مانند خاک، کود، پیت، گلدان و انواع آفت کش ها را نگهداری می کنند. اصولاً این اتاقک را به نحوهی در نظر می گیرند که در مرکزیت تجمع فضا های گلخانه ای در مزارع بزرگ گلخانه ای شکل باشد.
از شما دعوت می کنیم مقاله جالب ۱۰ نکته طلائی مراقبت و نگهداری از گیاهان را هم مطالعه کنید
گلخانه خانگی یا صنعتی به چه شکل ساخته می شود؟
انواع گلخانه ها در دسته بندی های گوناگون
گلخانه فضایی است برای کشت انواع گیاهان. این گیاهان می توانند از محصولات جالیزی تا درختان جنگل را شامل شوند. از سوی دیگر هر یک از این گیاهان می توانند مربوط به آب و هوا های گوناگونی باشند. آب و هوایی که باید به نوعی توسط گلخانه ها شبیه سازی شوند. از این رو انواع گلخانه را در دو دسته بندی کلی بررسی می کنند. از نظر دمایی و از نظر شکل ظاهری در ساخت گلخانه.
انواع گلخانه از نظر دمایی
- گلخانه های گرم: یک شبیه ساز کامل از شرایط آب و هوایی مناطق گرمسیری است. از این نوع گلخانه با هدف پرورش انواع گیاهان گرمسیری استفاده می شود. دمای مطلوب برای داشتن چنین گلخانه ای مابین ۱۸ الی ۲۵ درجه سلسیوس خواهد بود. در این گونه از گلخانه ها رطوبت محیط را از طریق تبخیر سطحی ناشی از آبیاری گیاهان تأمین می نمایند.
- گلخانه های گرم مرطوب: یکی از انواع گلخانه ها که بیشتر با هدف رشد بذر گیاهان، پیوند انواع درختان در فصل زمستان و یا ریشه دار کردن قلمه های گیاهی مورد استفاده می باشد. گلخانه های گرم و مرطوب مانند گلخانه های گرم هستند، با این تفاوت که رطوبت در آنها به شکل مصنوعی و غالباً همراه با آبپاشی در کف گلخانه تامین خواهد شد. این گلخانه ها را برای آنکه تحت تاثیر تغییرات دمایی هوای محیط نباشند تا یک متر پایین تر از سطح زمین های اطراف می سازد.
- گلخانه های معتدل: هدف از ساخت گلخانه های معتدل در انواع گلخانه ها نگهداری از گیاهان حساس به سرما است. غالباً اگر بخواهند گیاهی را که در فصل گرم سال همراه با محیط به خوبی مانده است و در فصل سرد سال دوام نخواهد آورد را همچنان زنده نگه دارند، از این گلخانه ها که دمای محیط در آنها مابین ۱۲ الی ۱۵ درجه سلسیوس است استفاده می کنند.
- گلخانه های خنک: یک نوع گلخانه با هدف نگهداری گیاهان مقاوم به سرما اما حساس در صورت انجماد محیط. دمای گلخانه های خنک غالباً در بین ۶ الی ۱۰ درجه سلسیوس متغیر خواهد بود. در این نوع از گلخانه ها غالباً پیش بینی خاصی به جهت گرمایش نشده است. همین که فضا را محصور کنند، دما در حدود ۶ درجه باقی خواهد ماند. در صورت ایجاد یخبندان و خطر افت دما در حد انجماد، لازم است تا از برخی تجهیزات ساده گرما زا در فضای گلخانه استفاده شود.
دسته بندی گلخانه ها از لحاظ شکل ظاهری:
- گلخانه های یک طرفه: از جمله گلخانه های خانگی در انواع گلخانه هستند. شکل آنها به این صورت است که یک وجه آنها همراه با دیوار ساختمان خواهد بود. از این رو می توان به راحتی این مدل از گلخانه را در کنار دیوار خانه ها در حیاط منازل دایر کرد.
- گلخانه های دو طرفه: از انواع گلخانه ها که با اهداف صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. در ساخت این نوع از گلخانه ها هر دو سمت آن همراه با دیواره هایی از خود گلخانه خواهد بود. شکل آن متقارن و غالباً شبیه به سالنی دراز ساخته می شوند. در ابعاد صنعتی، ارتفاع سقف در آنها اندکی بیش از ۵ متر و عرض بنای گلخانه چیزی مابین ۳ الی ۶ متر در نظر گرفته می شود.
- گلخانه های A شکل: این شکل در انواع گلخانه شبیه به A در حروف انگلیسی است. گویا خانه ای که فقط سقف آن ساخته شده است و دیواری ندارد. حداکثر ارتفاع این نوع از گلخانه ها ۳.۵ متر خواهد بود و زاویه شیب از ۳۵ الی ۵۵ درجه متغیر می باشد. گلخانه های A شکل از جمله اشکال مناسب برای فضا های خانگی است.
- گلخانه های تونلی: از این دست از انواع گلخانه با عنوان گلخانه های نیمه استوانه ای نیز یاد می کنند. شکل آنها شبیه به استوانه ای است که نیمی از آن در دل خاک باشد. از جمله گلخانه ها با اهداف استفاده های صنعتی است و ساخت آن بسیار ارزان و آسان می باشد.
منابع:
http://ecoursesonline.iasri.res.in/mod/page/view.php?id=1604
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Greenhouse
https://www.growingreenhouse.com/greenhouse-structure/