کشت هیدروپونیک جادویی برای کشاورزی امروز
خاک خانه گیاهان است و این خانه بی وقفه می تواند نیاز های زیستی هر گیاهی را تأمین سازد. انسان نیز برای رسیدن به منابع آلی غذایی همواره متوجه این خانه خاکی بوده و در راه و رسم کشاورزی همراه با کسب تجارب طولانی در تاریخی کهن، انواع روش ها و اسلوب ها را برای رشد هر چه بهتر گیاهان فرا گرفته است؛ اما این خانه گاها همراه با مشکلاتی است. مثلاً ممکن است نایاب شود و یا اینکه نتواند نیاز های روز افزون امروز بشری را پاسخگو باشد.
از آنجا که کاشت گیاهان در خاک همراه با صرف آب بسیار است، انسان خلاق، روش های دیگری را برای کشت ابداع کرده است. آب کشت یا همان کشت هیدروپونیک یکی از همین ایده های نوآورانه امروزی است. ایده ای که می خواهد خانه خاکی گیاهان را تبدیل به یک مامن آبی نماید.
کشت هیدروپونیک جادویی برای کشاورزی
کشت هیدروپونیک جادویی برای کشاورزی
نیاز به بستر های جدید در توسعه دنیای امروز کشاورزی، کمبود منابع طبیعی و همچنین زمین های حاصلخیز، توسعه صنعت گلخانه سازی و تلاش در استفاده هر چه بهینه تر از منابع آبی است که کشت هیدروپونیک را ابداع کرده است و این ابداع در حال حاضر از فاز مطالعاتی خارج شده است و در دنیای تجاری در نزد کشاورزان شناخته شده می باشد؛ اما برای شما که می خواهید بدانید این کاشت هیدروپونیک چیست؟ به چه کار می آید و چه مزایای دارد؟ همراهی با ادامه این مقاله می تواند مفید باشد.
کشت هیدروپونیک چیست؟
کاشت هیدروپونیک در یک کلام ساده می شود وقتی که آب را خانه گیاهان می کنند. در این روش هدف آن است که گیاه را بدون نیاز به عنصر خاک پرورش دهند و برای این منظور پرورش آن در آب بهترین گزینه است. در مواجهه با تعریف کاشت هیدروپونیک، جدا از حیرتی که خواهیم کرد، اولین سوال این است که چطور می خواهند منابع و مواد غنی و معدنی مورد نیاز گیاه را از طریق آب تامین سازنند؟ اصلا آیا ممکن است در آب گیاهی را پرورش داد؟ و آیا اگر ممکن است، این روش منطقی است؟ در چه مواردی کاربرد دارد؟ و آیا می تواند آورد های اقتصادی به دنبال داشته باشد؟
واقعیت آن است که ما بار ها و بار ها گونه های ابتدایی از آب کشت یا کشت هیدروپونیک را تجربه کرده ایم و به نوعی با این ایده، بسیاری از نیاز های غذایی خود را تامین می سازیم. مثلاً همین سبزه که در ایام نوروز راهی خانه های ما می شود تا نماد سرسبزی بر سفره های هفت سین ما باشد. در کشت این سبزه ها اثری از خاک نیست. ظرف نمداری است که در آن دانه های گیاهانی همچون گندم، عدس، ماش و… را بدون حضور فیزیکی خاک پرورش می دهند. پرورش سبزه در ظرف هایی بدون حضور خاک تنها متکی بر منابع غذایی دانه ها می باشد. از این رو گیاه تا جایی رشد می کند که منابع غذایی دانه های گیاه این اجازه را می دهند.
در نشاء اکثر گیاهان نیز مانند برنج می توان شاهد این ماجرا بود. زمانیکه گیاه را در آب به جوانه می نشانند. گاها هم دیده اید که برای تکثیر گیاهان قلمه زده شده در مراحل مقدماتی که منتظر ریشه زدن قلمه ها هستید نیز استفاده از آب نقش پررنگی دارد. پس، کشت هیدروپونیک در نگاه عادی ما ظاهراً روش عجیبی نیست. ماجرا در این است که ما در مراحل بعد از اتمام منابع غذایی دانه ها و یا آنکه گیاه قلمه خورده ریشه می دواند، فکری برای تغذیه گیاه نداریم. از این رو کشت هیدروپونیک کلاسیک ما ناقص می ماند.
اما دنیای امروز کشاورزی همراه با دانشمندانی که از هر چیز ساده ای دنیایی از خلاقیت ها را پیدا می کنند، ماجرا را ادامه داده اند. آنها راه حل هایی برای تغذیه گیاه مانده در آب کشت را پیدا کرده اند. البته خیلی هم راه دوری نرفته اند. اگر اندک جستجویی در دنیای طبیعی داشته باشید، شاهد طیف گسترده ای از انواع گیاهان آب کشت هستید. گیاهانی که ریشه در آب دوانده اند و از همان آب است که می توانند نیاز های زیستی خود را را تامین سازند. پس فقط کافیست به شکل مطلوب آب را در فرایند آب کشت مورد نظر غنی از مواد سودمند برای گیاهان سازید.
کشت هیدروپونیک چیست؟
کشت هیدروپونیک چیست؟
در کشت هیدروپونیک چگونه آب را غنی می کنند؟
در کشت هیدروپونیک یک اصل ساده وجود دارد. آب باید غنی از خوراکی های سودمند برای گیاه شود. مادامیکه عرصه رشد جلبک ها و دیگر گیاهان و باکتری های مضر برای گیاه نمی باشد. در مسیر غنی سازی آب، متخصصان امر با شناسایی نیاز های غذایی گیاه و اندازه گیری دائمی سطح آن در آب، اقدام به تزریق مواد مطلوب برای گیاه در بستر آب خواهند نمود.
از سوی دیگر این مواد غذایی نباید مورد تغذیه گیاهانی در اعماق آب مانند جلبک ها باشند. از آنجا که هدف از کشت هیدروپونیک عمل آوری گیاهان خاک زی در آب است، از این رو نیازی نیست که آب از نور طبیعی خورشید بهره مند باشد. اگر بتوان به شکل مطلوب سطح آب را کدر نمود تا نور خورشید در اعماق آن نفوذ نکند، به راحتی می توان تمام گیاهان آبزی و مزاحم را از میان برداشت. از این رو است که در کشت هیدروپونیک همواره بستر کشت در اطراف گیاه در فضایی محصور قرار خواهد گرفت.
راه حلی برای جاری نشدن گیاه در آب کشت وجود دارد؟
کشت هیدروپونیک یعنی هر آنچه از گیاه می شناسید، در آب پرورش خواهد یافت. در این حالت یکی از اصلی ترین اعضای گیاه یعنی ریشه های گیاه در آب شناور خواهد شد. ریشه، جدا از تامین منابع مغذی و آب برای گیاه، به عنوان یک عنصر نگهدارنده و پایدار برای گیاه شناخته می شود.
گیاه همراه با ریشه هایی که در خاک می دواند می تواند بر جای خود استوار مانده، قد بکشد و بارور شود. حال که اگر ریشه های گیاه را در فضایی سست مانند آب رها سازیم، آیا این احتمال وجود ندارد که گیاه در بستر آبی خود، روان شود؟ این مشکل را می توان در تمام گیاهان آبزی در بستر دریا ها و رودخانه ها شاهد باشید.
برای این منظور نیاز است تا به نوعی آب را تبدیل به یک بستر صلب نماییم. بستری که در آن جریان به وجود نمی آید. از این رو در کشت هیدروپونیک از ترکیبات بی اثری مانند پولیت با هدف ثابت نگه داشتن گیاه در آب استفاده می شود. به این ترتیب در کشت هیدروپونیک شاهد یک بستر صلب و کاملاً یکنواخت برای پرورش انواع گیاهان هستیم.
روش های علمی در کشت هیدروپونیک
روش های کشت هیدروپونیک اصولاً در ماهیت کشت دیده نمی شود. چرا که در هر صورتی گیاه در این نوع از کشت باید در بستری از آب قرار گیرد. البته می توان این بستر را در گونه های متنوعی برقرار نمود. مثلاً در ایده های کلاسیک می توان از کاه به عنوان یک بستر مقدماتی به جهت کشت هیدروپونیک سود جست و یا در روش های مدرن امروزی که سعی در تزریق مواد غذایی برای گیاه به صورت یک لایه نازک دارد. اما آن چیزی که می تواند دلیل بر گوناگونی در روش های علمی به جهت کشت هیدروپونیک باشد، ایده های متنوع در چگونگی تغذیه گیاه است. به این ترتیب می توان انواع روش های کشت هیدروپونیک را در دو دسته بندی کلی قرار داد.
- روش باز: روشی که در آن مواد غذایی فقط یکبار در اختیار گیاه قرار می گیرد و بستر آبی گیاه پس از هر بار تغذیه به طور کامل تعویض خواهد شد.
- روش بسته: روشی که در آن مواد غذایی با قابلیت انحلال در آب برای بیش از یکبار در اختیار گیاه قرار خواهد گرفت.
روش های علمی در کشت هیدروپونیک
روش های علمی در کشت هیدروپونیک
در چنین سیستمی که ترکیبات غذایی محلول در آب دائماً در حال استفاده توسط گیاه می باشد، نیاز است تا یک سیستم کنترل دقیق و دائمی از شرایط کشت هیدروپونیک وجود داشته باشد. نظارتی که برای هر لحظه سطح غنی بودن خاک را بررسی می نماید.
مزایایی که از کشت هیدروپونیک حاصل خواهد شد
استفاده از آب برای بقای گیاهان امری ضروری است؛ اما این آب تنها واسطه ای است تا بتواند مواد غذایی نهفته در خاک را به شکلی محلول شده در اختیار گیاه بگذارد. حال اگر بستر پرورش گیاه را از خود آب انتخاب کنیم، به نوعی می توانیم واسط خاک را برای انحلال مواد غذایی از میان برداریم. به این ترتیب در کشت هیدروپونیک دیگر نیازی به انجام عملیات های سخت و سنگین مانند شخم زدن و یا آبیاری نخواهیم داشت. از این رو در کشت هیدروپونیک به طور چشمگیری صرفه جویی در مصرف آب حاصل خواهد شد.
این ویژگی صرفه جویی در آب همراه با کشت هیدروپونیک در واقع اصلی ترین و اولین ایده در خلق این روش بوده است. ایده ای که می تواند مزایای دیگری نیز داشته باشد، مانند روش ضدعفونی کردن ساده تر و ارزان تر برای محیط کشت. کنترل بهتر در تغذیه گیاه، خلق بستر های کشت در محیط هایی که فاقد زمین و یا خاک باکیفیت هستند، کنترل بهتر بر شرایط زیستی گیاه مانند دما، رطوبت و حتی نور خورشید.
چه معایبی ایده کشت هیدروپونیک را تهدید می کند؟
از آنجا که در کشت هیدروپونیک قرار است تا تمامی مواد غذایی مورد نیاز گیاه از طریق محلول در آب در اختیار گیاه قرار گیرد، نیاز است تا یک نظارت دائمی همراه با دستگاه های اندازه گیری پیشرفته همواره در اختیار پرورش گیاه باشد. این به خودی خود نیاز به سرمایه گذاری های بالا را می طلبد. اولین تهدید در اجرای جدی کشت هیدروپونیک همین هزینه بالا در اجرای آن است. نیاز به تامین نیرو های متخصص، آلودگی احتمالی آب های مورد استفاده و… نیز از جمله دیگر عیب های جدی در روش کشت هیدروپونیک می باشد.
آیا کشت هیدروپونیک در محیط خانگی امکان پذیر است؟
کشت هیدروپونیک که در آن عنصر خاک حذف شده است، یک ایده مطلوب برای پرورش گیاهان در محیط های خانگی خصوصاً آپارتمانی می باشد. در این روش می توان فارغ از نیاز به یک باغ و یا باغچه و حتی داشتن گلدان هایی پر از خاک اقدام به پرورش گیاهان نمود. فقط کافی است از یک ظرف پلاستیکی با درب قابل جفت شدن در فضای خانه خود صرف نظر کنید. یا اینکه اندکی همت به خرج دهید و این ظرف با درب جفت شونده را خریداری کنید. این ظرف باید حداقل ۱۵ سانتیمتر عمق داشته باشد. بزرگی سطح آن نیز بسته به تعداد گیاهانی که می خواهید همراه با کشت هیدروپونیک داشته باشید، تعیین خواهد شد.
کشت هیدروپونیک در محیط خانگی
کشت هیدروپونیک در محیط خانگی
به ازای کاشت هر گیاه، یک سوراخ به قطر ۵ سانتیمتر در درب ظرف ایجاد کنید. سپس جعبه مذکور را از آب پر کنید. پس از آن باید آب ظرف خود را از مواد غذایی مناسب با هر گیاه غنی سازید. برای این این منظور نیاز است تا غذای محلول را که توسط شرکت های گوناگون به شکل تجاری شده به فروش می رسند، تهیه کنید. این غذا های محلول را می توانید به راحتی در سطح بازار ها در نزد فعالان حرفه ای در عرصه های گل و گیاه تهیه نمایید.
خب، شرایط کشت هیدروپونیک شما آماده است. گیاه را بکارید و در انتظار رشد آن بنشینید. فقط دقت داشته باشید که به شکل دائمی، مثلاً هر یک روز در میان سطح PH آب را اندازه گیری کنید. این سطح PH باید در حد مطلوب برای گیاه شما باشد.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Hydroponics
http://www.israelagri.com/?CategoryID=402&ArticleID=1471
