بذر درختچه زیبای زرشک (Berberis)

بذر درختچه زیبای زرشک (Berberis)

درختچه زرشک، همیشه سبز ، برگ ریز و از خانواده Berberidaceae بوده درختچه از 1 الی 5 متر ارتفاع دارد ودر سراسر دنیا یافت در مناطق معتدل و نیمه گرمسیری (غیر از استرالیا) یافت می شود ولی در کل زرشک بومی مناطق معتدل و نیمه استوایی اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی است.

این درختچه در دو نوع خوراکی و زینتی تقسیم می شود، انواع مختلف آن نیز طبق گونه های مختلف زرشک سیاه، زرشک کوهی  و.. وجود دارد. البته هر دو میوه خوراکی است ولی در نوع زینتی گونه ای موجود است که بی دانه می باشد که من به شخصه به خاطر کمیاب بودنش تا حالا ندیدم .درختچه زرشک دارای شاخه های کوتاه، خاردار بوده برگ ها در شاخه ها بطور کامل پوشیده شده هر برگ و خار توسعه بک ساقه کوتاه با چند برگ فتوسنتزی دارد.
زرشک درختچه‌ای تیغدار به طول ۱ تا ۵ متر است. چوب آن به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا زرد است. برگ‌های آن بیضی شکل با دندانه‌های اره‌ای و میوه اش قرمز رنگ بیضوی شکل و ترش مزه‌است. به ریشهٔ درخت زرشک «آئر خیس» گفته می‌شود.

انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است، غنچه‌های زرد رنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می‌گیرند.

راهنمای نگهداری، مراقبت و پرورش زرشک:

نوردهی این درخت باید متوسط باشد و در مکانی نیمه آفتابی یا متوسط قرار گیرد بهترین دما 15 درجه بوده ولی در کل به سرما نیز بسیار مقاوم بوده حتی تا 17 درجه زیر صفر هم مقاوم می باشد.خاک های آهکی را بیشتر می پسندد پس ترکیبی از آهکی+لومی بهترین خاک مناسب برای خاک درخت زرشک می باشد ، آبیاری آن نیز کمی مرطوب باشد در تابستان نیز به صورت دقیق و منظم آبیاری شود

موارد استفاده، خواص زرشک:

میوه این درخت دارای عطر و طعم اسیدی تیز می باشد .در اروپا برای قرن ها از آن برای اهداف آشپزی استفاده می شود و هم اکنون نوع زرشک وحشی آن در بسیاری از نقاط اروپا رشد می کند.بعنوان خوراکی استفاده می شود سرشار از ویتامین c بوده .در ایران در غذایی بسیار معروف با نام زرشک پلو مصرف دارد.نوع آب گیری آن برای آب زرشک استفاده دارد که البته خیلی ها در زمان تهیه به اشتباه می جوشانند و خبر ندارند با این کار ویتامین های اصلی آن از بین می رود!! در روسیه بعنوان مربا با توت مخلوط شده و عصاره آن بعنوان طعم دهنده مشترک برای نوشابه و آب نبات استفاده می شود.

خواص خوراکی زرشک :

مصرف طبی زرشک به دورة مصر باستان می رسد که فراعنه و ملکه ها، این گیاه را با تخم رازیانه به منظور درمان طاعون مصرف می کردند. امروزه، گفته میشود این گیاه درد مفصلی، روماتیسم و تورم ناگهانی پسوریازیسرا تسکین می بخشد. انواع عفونتهایی که زرشک می تواند در درمان آنها مؤثر واقع شود عبارت است از: عفونت گلو، مجاری ادراری، مجاری معده ای- روده ای، ریه ها، عفونتهای مخمری و اسهال. سبوس ریشه و ساقه این گیاه خاصیت درمانی دارد. ریشه وساقه این گیاه زردرنگ است و اروپاییها و آمریکای شمالی برای رنگ آمیزی لباس از آن استفاده می کردند. اما ترکیبات موجود در سبوس این گیاه زرشک را به عنوان یک گیاه درمانی مطرح کرده است. سبوس و پوسته این گیاه درمانی مطرح کرده است. سبوس و پوسته این گیاه حاوی الکالوئید هست، که به عقیده برخی از افراد آنتی بیوتیک است و به عقیده متخصصان طب گیاهی سبب تحریک خاصیت ضد عفونی غشای مخاطی بدن میشود. به منظور پی بردن به این ادعا، اگر قطره ای زرشک را روی زبان خود بگذارید، دهان شما آبکی خواهد شد. این بدان معنا نیست که زرشک طعم خوبی دارد، بلکه این گیاه تقریباً تلخ است بلکه به گفته کارشناسان طب گیاهی، وقتی دهان شما آبکی میشود سبب میشود که بتوانید با عفونت مبارزه کنید. این گیاه در اثر تحریک بخشهایی از سیستم ایمنی بدن این اثر را بر جای می گذارد. معرفی گیاه زرشک گلی است که طول آن به 9 پا می رسد، و دارای شاخه های خاکستری است. برگهای آن دارای دندانه های سونی است. بین ماههای آوریل و ژوئن غنچه ها و گلهای زرد روشن از آن جوانه می زنند. این غنچه ها و گلها در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می گیرند که به صورت بوته های خمیده رشد می کنند. می توانید از زرشک رسیده برای تهیه مربا استفاده کنید، یا آنرا همانند “قرقاط” مصرف کنید. زرشک کمی ترشتر است ولی به اندازه قرقاط تلخ نیست. ترکیبات گیاه سبوس و ریشة زرشک حاوی انواع بسیاری از مواد شیمیایی به نام “آلکالوئید ایزوکینولین” است. دانشمندان و محققان این ترکیبات را در طول سالیان متمادی مورد تحقیق و بررسی قرار داده اند، و پی بردند که آنها در واقع خواص آنتی بیوتیکی دارند. برخی از آنها باعث پایین آوردن تب، کاهش تورم و فشار خون شده و به تنظیم ضربان قلب و انقباض عضلات قلب کمک می کنند. اشکال موجود زرشک در شکل چای، کپسول، عصاره ها، مایع یا تنتورها و یا پماد موضعی عرضه میشود. عصاره های حاصل از این ماده به صورت دارویی حاوی 8 تا 12 درصد محتوای الکالوئید ایزوکینولین استاندارد شده است. نحوه مصرف اگر به علت عفونتهای مکرر غالباً آنتی بیوتیک زیاد مصرف کرده اید، پزشک شما به عوض داروهای تجویزی، ممکن است داروهای گیاهی را نیز مدنظر قرار دهد. دلایل متعددی برای این ادعا وجود دارد. زرشک می تواند احساس سرحال بودن به شما دهد و شما را از سایر معالجات نجات دهد. همچنین، میزان مقاومت به آنتی بیوتیکها رو به افزایش است. به منظور رهایی از این وضعیت. بسیاری از معالجین به سایر راههای درمان بیماریها روی می آورند. دلیل دیگر این است که بدن شما در واکنش به انواع آنتی بیوتیکها دچار تغییرات میشود و این تغییرات همیشه خوب نیست. فلور نرمال که در بدن همه ما وجود دارد و ما را در مبارزه با عفونت کمک می کند، می تواند در اثر مصرف مکرر آنتی بیوتیکها از بین برود. درمانگر ممکن است شما را یاری کند تا این “باکتری خوب” good bacteria را از طریق رهایی مقطعی از مصرف انواع آنتی بیوتیکها، دوباره در خود بازیابید. بنا به دلایل مشابه. پماد زرشک را نیز می توان برای درمان ورم مفاصل یا پسوریازیس تجویز کرد، چون داروهایی که به طور مرتب برای درمان این حالات مصرف میشوند ممکن است تعادل بدن شما را مختل سازند. غالباً عوارض جانبی ناشی از معالجات درمانی قوی سبب تحریک واکنشهایی در بدن میشوند که به مثابه یک بیماری کاملاً جدید می تواند جلوه کند. صرفنظر از هرگونه دلیل، وقتی درمانگر شما بداند که قطع مصرف دارو هیچگونه خطری برای سلامتی شما ندارد، می تواند در عوض، مصرف زرشک را تجویز کند. زرشک همچنین می تواند به عنوان یک روش پیشگیرانه توصیه شود. هرگز نباید بیش از پنج تا هفت روز زرشک مصرف کرد. اگر معده شما حساس است، مصرف این ماده به مدت سه تا پنج روز احتمالاً کافی است. برای درمان گلودرد، عفونتهای مثانه، اسهال، برونشیت یا عفونتهای مخمری از اشکال قابل مصرف زرشک حالت مورد نظر را بر گزینید: چای: 2 تا 4 گرم ریشه خشک زرشک خیس خورده، روزانه 3 بار. تنتور: (محلول 5.1 ساخته شده از گیاه و الکل یا گل، الکل و آب) به میزان 3 تا 6 میلی لیتر (2.1 یا 2.1 1 قاشق چایخوری، روزانه سه بار) عصاره های خشک: 250 تا 500 میلی گرم، روزانه سه بار. برای درمان آرتریت، پسوریازیس، ناراحتیهای پوستی: 10 درصد عصاره زرشک را روزانه سه بار روی پوست بدن بمالید. باید توجه داشت که پاره ای از عفونتها در صورت مصرف نکردن آنتی بیوتیک
ممکن است خطرناک باشند. هرگز در این فکر نباشید که در صورتی که بدن شما به آنتی بیوتیک قویتر نیاز دارد به جای آن از گیاهانی مانند زرشک استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که دستورالعملهای درمانگر خود را رعایت می کنید. نکات احتیاطی اگر زرشک به صورت صحیح استفاده شود ماده دارویی بی خطری است، اما در صورت باردار بودن از مصرف آن اجتناب ورزید. تداخل های احتمالی میزان مصرف بالای این گیاه به مدت طولانی می تواند سبب ناراحتی معده و روده هاا شود، و جذب ویتامین B کافی در بدن را مشکل کند.

خواص درمانی و داروئی زرشک:

ریشه، پوست و ساقه
سبوس و ریشه زرشک حاوی مواد شیمیایی به نام آلکالوئید ایزوکوئینولین است. این ترکیبات دارای خواص آنتی بیوتیکی دارد. برخی ازآن‌ها باعث پائین آوردن تب، کاهش تورم و فشار خون شده و به تنظیم ضربان قلب و انقباض عضلات قلب کمک می‌کنند.

برای برطرف کردن سوزش ادرار مفید است.
واریس را درمان می‌کند.
نقرس و رماتیسم را برطرف می‌کند.
بی اشتهایی را برطرف می‌کند.
اعمال دستگاه گوارش را منظم می‌کند و سوء هاضمه را از بین می‌برد.
برای درمان زردی و یرقان موثر است.
آنهایی که مبتلا به ورم طحال هستند می‌توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند.
برای معالجه بواسیر نافع است.
برای شست‌وشوی چشم، می‌توان از جوشانده ریشه و ساقه زرشک استفاده کرد.
برای درمان یرقان و زردی موثر است.
برگ
اسهال‌های مزمن را درمان می‌کند.
برگ زرشک دارای مقدار زیادی ویتامین ث می‌باشد.
در موقع آنژین و گلودرد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.
مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست.
میزان مصرف بالای این گیاه به مدت طولانی می‌تواند سبب ناراحتی معده و روده‌ها شود و جذب ویتامین B کافی در بدن را مشکل می‌کند.
جویدن برگ زرشک، باعث محکم شدن لثه و دندان می‌شود.
درمان اعتیاد: به سبب الکالوئید بربرین موجود درآن قادر به درمان اعتیاد با تریاک بوده. و اعتیاد معتادان را بر طرف می‌نماید. مضافاً” اینکه این اثر بخشی در حیوانات آزمایشگاهی که بطور مصنوعی به مرفین معتاد گردیده بودند کراراً” به اثبات رسیده است.

منابع:
//www.persianv.com/khoraki/055153.php
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%B4%DA%A9